SMS là gì và hoạt động như thế nào trong liên lạc di động?

SMS là viết tắt của Short Message Service, hay còn gọi là dịch vụ tin nhắn ngắn trên di động. Đây là hình thức trao đổi tin nhắn dạng văn bản giữa các thiết bị mà không cần kết nối Internet, với giới hạn nội dung mỗi tin nhắn khoảng 160 ký tự. Nhờ sự tương thích rộng rãi với hầu hết các nhà mạng và dòng điện thoại, SMS trở thành phương thức liên lạc phổ biến cho cả cá nhân lẫn doanh nghiệp. Ngắn gọn, tiện lợi, dễ sử dụng, SMS vẫn giữ vai trò quan trọng trong giao tiếp hằng ngày và là nền tảng cơ bản của nhiều dịch vụ thông báo, chăm sóc khách hàng và xác thực thông tin hiện nay.

Lịch sử hình thành SMS

Bên cạnh việc hiểu SMS là gì, nguồn gốc ra đời của tin nhắn SMS cũng là một yếu tố thú vị giúp bạn nhìn rõ hơn cách công nghệ liên lạc này phát triển và trở nên phổ biến. Dưới đây là những dấu mốc quan trọng trong hành trình hình thành SMS.

Ý tưởng về tin nhắn ngắn được phác thảo lần đầu vào năm 1984 bởi nhóm nghiên cứu thuộc dự án GSM giữa Pháp và Đức. Đây là nền tảng đặt viên gạch đầu tiên cho dịch vụ SMS sau này.

Đến năm 1992, lịch sử đánh dấu bước ngoặt quan trọng khi Neil Papworth – kỹ sư làm việc tại Sema Group Telecoms – gửi đi tin nhắn SMS đầu tiên trên thế giới. Do thời điểm đó điện thoại chưa hỗ trợ bàn phím soạn thảo, ông đã sử dụng máy tính để gõ nội dung và gửi tới một đồng nghiệp tại Vodafone.

Cũng trong giai đoạn đầu, điện thoại di động chưa thể gửi – nhận tin nhắn như hiện nay. Hệ thống SMS chủ yếu được dùng cho mục đích thông báo mạng hoặc cảnh báo thư thoại, trước khi dần phát triển thành hình thức nhắn tin phổ biến toàn cầu mà chúng ta đang sử dụng.

SMS hoạt động như thế nào?

Để hiểu rõ hơn về SMS, ngoài khái niệm và lịch sử hình thành, cơ chế hoạt động của tin nhắn cũng là yếu tố quan trọng giúp bạn thấy được vì sao SMS vẫn duy trì ổn định trong nhiều năm. Về cơ bản, SMS truyền tải dữ liệu thông qua hệ thống báo hiệu của mạng di động, tận dụng chính hạ tầng dành cho cuộc gọi thoại thay vì chạy trên đường truyền dữ liệu Internet. Quy trình có thể tóm gọn như sau:

• Người gửi soạn tin nhắn trên thiết bị của mình và nhập số điện thoại cần gửi đến.
• Tin nhắn được chuyển tới SMSC (Trung tâm dịch vụ tin nhắn ngắn) để xử lý.
• SMSC tiến hành xác định nhà mạng của người nhận và tìm tuyến gửi phù hợp.
• Tin nhắn sau đó được chuyển từ SMSC sang mạng đích thông qua các gói tín hiệu điều khiển.
• SMSC bên phía người nhận tiếp nhận và lưu trữ tin nhắn nếu thiết bị chưa sẵn sàng.
• Khi máy người nhận khả dụng, SMSC gửi thông báo để thiết bị truy xuất tin nhắn.
• Điện thoại của người nhận tải tin và hiển thị nội dung lên màn hình.
• Trong một số trường hợp, thiết bị nhận có thể gửi phản hồi xác nhận về SMSC của người gửi.

Điểm nổi bật là SMS được truyền trên kênh tín hiệu độc lập với thoại và dữ liệu Internet, giúp tin nhắn vẫn có thể hoạt động ổn định ngay cả khi mạng yếu, nghẽn hoặc vùng phủ sóng hạn chế. Đây chính là lý do SMS vẫn được tin dùng rộng rãi trong đời sống lẫn các hệ thống yêu cầu tính ổn định cao như OTP, thông báo ngân hàng hay dịch vụ chăm sóc khách hàng.

Ưu điểm của SMS là gì?

Mặc dù các ứng dụng nhắn tin đa phương tiện như Messenger, Zalo hay Viber ngày càng phổ biến, SMS vẫn giữ được vị trí riêng nhờ tính đơn giản, ổn định và khả năng phủ sóng rộng. Một số lợi thế nổi bật của SMS có thể kể đến như sau:

• Không cần Internet để sử dụng: Trong khi nhiều nền tảng nhắn tin hiện đại yêu cầu kết nối mạng, SMS chỉ cần sóng di động để hoạt động. Nhờ tương thích với cả GSM, CDMA và TDMA, hầu như mọi điện thoại có SIM đều có thể gửi và nhận tin nhắn mà không phụ thuộc vào dữ liệu di động hay Wi-Fi.
• Độ tiếp cận cực cao: Tại Việt Nam, tỷ lệ người dùng điện thoại di động lên đến hơn 94%. Điều này có nghĩa là SMS có thể tiếp cận gần như toàn bộ người dùng. Khi cần truyền tải thông tin khẩn cấp hoặc cảnh báo diện rộng, SMS là kênh truyền thông nhanh chóng, hiệu quả và phổ cập nhất.
• Là kênh marketing giàu tiềm năng: Nhờ khả năng tiếp cận trực tiếp, SMS trở thành một công cụ quảng cáo mạnh mẽ cho các doanh nghiệp. Thống kê cho thấy tỷ lệ mở email quảng cáo chỉ khoảng 20 – 40%, trong khi gần như tất cả tin nhắn SMS đều được người dùng mở và đọc. Thêm vào đó, chi phí triển khai SMS Marketing tương đối thấp, giúp doanh nghiệp đạt hiệu quả tốt nếu biết xây dựng nội dung đúng cách.

SMS không chỉ tồn tại song song với các ứng dụng chat hiện đại mà còn phát huy lợi thế riêng trong truyền thông, chăm sóc khách hàng và quảng bá thương hiệu nhờ sự tiện dụng, tốc độ tiếp nhận và khả năng phủ rộng của nó.

Vai trò của tin nhắn SMS

Sự ra đời của SMS đã mang đến bước tiến lớn trong giao tiếp di động, giúp con người truyền đạt thông tin một cách nhanh chóng, tiện lợi và đáng tin cậy hơn trước đây. Không chỉ phục vụ nhu cầu liên lạc cá nhân, SMS còn đóng vai trò quan trọng trong nhiều hệ thống bảo mật và xác thực thông tin.

• SMS giúp người dùng tiếp nhận thông tin kịp thời từ các dịch vụ như ngân hàng, ví điện tử hay mạng xã hội. Khi thực hiện các thao tác nhạy cảm như đổi mật khẩu, rút tiền, đăng nhập thiết bị lạ…, mã xác thực OTP sẽ được gửi qua tin nhắn để đảm bảo an toàn. Nếu không có mã này, quá trình xác thực gần như không thể hoàn tất, cho thấy SMS đang góp phần nâng cao mức độ bảo mật thông tin cá nhân.
• Tin nhắn SMS cũng là yếu tố quan trọng trong việc thay đổi thói quen giao tiếp. Trước thời đại di động, thư tay là phương thức trao đổi phổ biến, mất nhiều thời gian và công sức. Sự xuất hiện của SMS đã rút ngắn quá trình này chỉ còn vài giây, tạo nên một kỷ nguyên mới của giao tiếp từ xa. Dù hiện nay có rất nhiều nền tảng nhắn tin miễn phí, SMS vẫn được tin dùng vì tính ổn định, phủ sóng rộng và không yêu cầu kết nối Internet.

Các loại tin nhắn SMS phổ biến nhất

Có tổng cộng 3 loại SMS chính được sử dụng phổ biến hiện nay. Mỗi loại có đặc điểm và mục đích ứng dụng khác nhau, phù hợp cho từng nhu cầu giao tiếp từ cá nhân đến doanh nghiệp. Cụ thể gồm:

SMS Brandname (Tin nhắn thương hiệu)

SMS Brandname là loại tin nhắn cho phép doanh nghiệp gửi thông điệp đến khách hàng với tên hiển thị là thương hiệu thay vì số điện thoại cá nhân. Đây là hình thức marketing qua SMS rất phổ biến, được sử dụng để quảng bá sản phẩm, dịch vụ, giới thiệu chương trình ưu đãi, nhắc lịch, chăm sóc khách hàng hoặc gửi thông báo quan trọng.

Nhờ việc xuất hiện dưới tên thương hiệu, tin nhắn trở nên chuyên nghiệp và dễ tạo sự tin tưởng hơn đối với người nhận. Các doanh nghiệp có thể tiếp cận số lượng lớn khách hàng trong thời gian ngắn, đồng thời nâng cao khả năng nhận diện thương hiệu và thúc đẩy chuyển đổi hiệu quả.

Tin nhắn SMS gửi ra từ đầu số

Đây là hình thức SMS mà doanh nghiệp sử dụng các đầu số ngắn như 6xxx, 8xxx hoặc đầu số di động cố định (09xxxxxxxx) để gửi thông điệp đến khách hàng. Ưu điểm của loại tin nhắn này là chi phí thấp, giúp giảm khoảng 50% ngân sách so với SMS Brandname, đồng thời chất lượng gửi vẫn duy trì tương đối ổn định. Tuy nhiên, khả năng nhận diện thương hiệu chưa cao do hiển thị dưới dạng đầu số thay vì tên doanh nghiệp.

Ngoài ra còn có dạng SMS từ đầu số di động ngẫu nhiên, tức mỗi người nhận có thể thấy một số gửi khác nhau. Đây là lựa chọn với chi phí rẻ nhất, phù hợp cho các chiến dịch marketing cần số lượng lớn tin nhắn, nhưng độ tin cậy và tính ổn định thường thấp hơn so với hai loại đầu số còn lại.

Tin nhắn SMS đa phương tiện (MMS)

MMS, viết tắt của Multimedia Messaging Service, là dạng tin nhắn cho phép gửi nội dung đa phương tiện như hình ảnh, ảnh động, âm thanh hoặc video đến người nhận. Đây là giải pháp hữu ích khi doanh nghiệp hoặc người dùng muốn truyền tải thông điệp sống động và hấp dẫn hơn so với SMS văn bản thông thường.

Ngoài MMS, còn có một số hình thức mở rộng như:

• Flash SMS – USSD: Tin nhắn văn bản này xuất hiện trực tiếp trên màn hình chính của điện thoại, cho phép người nhận đọc và phản hồi ngay lập tức mà không cần mở mục “Hộp thư đến”.
• USSD (Unstructured Supplementary Service Data): Đây là hình thức tương tác tốc độ cao dành cho điện thoại GSM, cho phép thuê bao di động trao đổi thông tin và tương tác trực tiếp với nhà mạng một cách nhanh chóng.

Tổng kết

 Tóm lại, SMS là gì và vai trò của nó trong giao tiếp di động là không thể phủ nhận. Từ những tin nhắn văn bản đơn giản đến các giải pháp marketing chuyên nghiệp như SMS Brandname hay MMS đa phương tiện, SMS vẫn giữ vị trí quan trọng trong việc truyền tải thông tin nhanh chóng, an toàn và hiệu quả. Dù xuất hiện nhiều nền tảng nhắn tin hiện đại, SMS vẫn là kênh liên lạc đáng tin cậy, giúp doanh nghiệp và cá nhân duy trì kết nối, nâng cao trải nghiệm người dùng và đảm bảo thông tin đến đúng đối tượng một cách nhanh nhất.